Toen plastic voor het eerst op de markt kwam, leek het de perfecte oplossing voor allerlei problemen, van houdbaarheid tot duurzaamheid en lichtheid. Dat was zonder onze wegwerpcultuur gerekend. Plastic breekt immers maar zeer langzaam af, en heeft tot honderden jaren nodig om te verdwijnen. En zelfs dan zijn de problemen niet van de baan.
Oceanen van plastic
Een groot deel van het plastic dat jaarlijks wordt weggegooid, komt in onze oceanen terecht, zo’n tien ton per jaar. Door de
manier waarop de stromingen in de oceaan werken, wordt veel van dat plastic samengedreven op één plaats: de North Pacific Gyre, een gigantisch gebied in het noorden van de Grote Oceaan, tussen Azië en Noord-Amerika. De juiste afmetingen van deze zogenaamde plasticsoep zijn onbekend, maar worden geschat als vele malen groter dan de oppervlakte van Nederland.
Dat zo’n gigantische vuilnisbelt op zee tot allerlei problemen leidt, zal niemand verbazen. Iedereen kent intussen de foto’s van dode zeevogels die teruggevonden worden met magen vol rommel, en gestikt of langzaam vergiftigd zijn. Ook walvissen, dolfijnen, schildpadden en andere zeedieren worden frequent dood teruggevonden omdat ze verstrikt geraakt zijn in stukken net of touw.
Microdeeltjes
Mogelijks een nog groter probleem zijn echter de zogenaamde micro-beads of microscopisch kleine plasticdeeltjes die in de zee terecht komen. Die worden door dieren in alle lagen van de voedselketen ingeslikt, en komen op die man
ier ook opnieuw op ons bord terecht. Ons overmatige plasticgebruik zorgt er dus ironisch genoeg voor dat we onszelf langzaam vergiftigen.
Uiteraard zijn die microdeeltjes ook veel moeilijker op te ruimen dan grotere stukken plastic, hoewel de afmeting van het probleem beide scenario’s erg ingewikkeld maakt. En zelfs als we het plastic uit de zee gehaald krijgen, waar moeten we er dan mee heen? Ook op het land breekt het alleen maar erg langzaam af tot giftige deeltjes die op hun beurt in de bodem terechtkomen, en verbranden is al helemaal geen optie.
Plastic-consumptie verminderen
De enige oplossing lijkt dus: ervoor zorgen dat het probleem niet nog groter wordt dan het al is, en dus stoppen met zo veel plastic te produceren. Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het grootste deel van het plastic afval komt momenteel uit Azië, waar de industrialisatiegraad stijgt en daarmee ook het plasticverbruik, maar nog geen goede afvalverwerkingssystemen zijn.